Vừa nhận được vòng huy động vốn hạt giống 7 triệu đô la, hiểu về nền tảng ứng dụng gốc Bitcoin Arch trong một bài viết.

Tác giả: Vishal Kankani, Trưởng nhóm Đầu tư tại Multicoin Capital

Dịch: Golden Finance xiaozou

Vào ngày 9 tháng 5 năm 2024, Multicoin thông báo dẫn đầu vòng đầu tư hạt giống trị giá 7 triệu đô la vào Arch, một nền tảng ứng dụng gốc từ Bitcoin mở khóa tiềm năng của tài chính phi tập trung (DeFi) trên blockchain có giá trị nhất thế giới, Bitcoin, mà không cần cầu nối. Các bên tham gia khác trong vòng đầu tư này bao gồm OKX Ventures, Big Brain Holdings, Portal Ventures, CMS Holdings, Tangent và những người khác.

Trong gần một thập kỷ, Bitcoin đã hoạt động như vàng kỹ thuật số. Trong khi cuộc thảo luận về khả năng hợp đồng thông minh được nâng cao đã diễn ra hơn một thập kỷ trước, những nỗ lực này lớn phần bị bỏ qua. Một phần lý do là một phần đáng kể của cộng đồng Bitcoin tin rằng cân nhắc giữa ưu và nhược điểm tương ứng có thể đe dọa sứ mệnh cuối cùng của Bitcoin trở thành đồng tiền không thuộc chủ quyền lớn nhất.

Vào thời điểm đó, quan điểm phổ biến trong cộng đồng Bitcoin là từ bỏ tất cả các khả năng lập trình và đổi mới liên quan đến các mở rộng của các chuỗi khác để tối đa hóa tiềm năng mà không cần hy sinh tầm nhìn cuối cùng của một đồng tiền không thuộc chủ quyền. Sự xuất hiện của Ethereum và các nền tảng hợp đồng thông minh khác đã tận dụng cơ hội này.

Các nền tảng hợp đồng thông minh đã tồn tại trong một thập kỷ. Một số nguyên tắc hợp đồng thông minh, như sàn giao dịch phi tập trung, thị trường cho vay và stablecoin, đã tìm thấy sự phù hợp với thị trường sản phẩm của họ. Chúng được coi là các thành phần cơ bản của các hệ sinh thái blockchain hoạt động tốt.

Trước nâng cấp Taproot vào tháng 11 năm 2021, khả năng hợp đồng thông minh của Bitcoin rất hạn chế. Nâng cấp Taproot, bằng cách tăng không gian trường chứng kiến lên khoảng 4MB, đã làm cho việc viết các chức năng kịch bản phức tạp trở nên dễ dàng hơn đối với các nhà phát triển. Điều này cho phép nhà phát triển viết các kịch bản cho:

• Giao dịch trao đổi nguyên tử
• Ví đa chữ ký
• Thanh toán có điều kiện

Sau đó, vào tháng 7 năm 2022, Casey Rodarmor giới thiệu "Ordinal Theory," một hệ thống đánh số satoshi cho phép theo dõi và chuyển giao từng satoshi cá nhân, mở khóa khả năng cho người dùng "ghi chép" trực tiếp bất kỳ dữ liệu nào vào các giao dịch Bitcoin, bao gồm hình ảnh, văn bản, trò chơi, v.v., từ đó mở khóa NFT toàn chuỗi trên Bitcoin. Những NFT này có thể không chỉ là các tệp JPEG hoặc bài hát; chúng cũng có thể là bằng chứng về trạng thái từ các chuỗi khác.

Tác động của nâng cấp Taproot và Ordinal Theory đã rất lớn, và ngày nay, các nhà phát triển đều đang thử nghiệm một cách tích cực trên quy mô lớn với Bitcoin.

1. Tình hình Phát triển Bitcoin Hiện tại

Vào thời điểm viết bài này, hơn 50 nhóm đang tiến hành các dự án nghiên cứu khác nhau—rollups, drive chains, side chains, v.v., để mở rộng Bitcoin và làm cho nó có khả năng lập trình hơn. Hầu hết các dự án này tự gọi mình là "Bitcoin Layer 2," đây là một thuật ngữ rộng rãi trong một số trường hợp. Một số dự án hiện đã sẵn có, trong khi những dự án khác vẫn đang làm việc để đạt được những bước đột phá trong tương lai, như BitVM, OP_CAT, v.v.

Trong lĩnh vực này, mỗi nhóm có một bộ thiết kế trade-offs riêng. Một số biến thiên thiết kế chính bao gồm:

• Mô hình giữ tài sản
• Khả năng lập trình
• Tính mở rộng

Chúng tôi tin rằng trong tương lai ngắn hạn, hai điểm đầu tiên là những trade-offs đúng:

• Xây dựng trên Bitcoin gốc—hỗ trợ tương tác với DeFi mà không cần giả định tin cậy bên ngoài Bitcoin.
• Tập trung vào việc cải thiện khả năng lập trình của Bitcoin trong một mô hình tự giữ tài sản.

Một người dùng Bitcoin điển hình nên là một người theo dõi bảo mật. Khi đến với "Không phải khóa của bạn, không phải tiền của bạn," người dùng Bitcoin là những người dùng nghi ngờ nhất trên hành tinh này. Không nên mong đợi rằng người giữ Bitcoin sẽ chuyển BTC của họ sang một ví đa chữ ký mới, từ bỏ ngay cả một chút tự giữ tài sản, hoặc tệ hơn, đối mặt với rủi ro cầu nối. Chúng tôi mạnh mẽ tin rằng

Vì WBTC và tBTC đã tồn tại từ nhiều năm trước, nhưng chúng chỉ chiếm dưới 1% tổng nguồn cung Bitcoin. Đơn giản là không đủ nhu cầu thị trường để chịu đựng rủi ro liên kết/trung tâm hóa để đạt được lợi ích về khả năng lập trình.

Ngoài ra, chúng ta thấy rằng hầu hết TVL trên Ethereum đặt ở L1 thay vì trên các giải pháp L2 như Base, Arbitrum, hoặc Optimism.

Để thực sự mở khóa DeFi trên Bitcoin, các nhà phát triển cần đến nơi mạnh của người dùng - Bitcoin L1.

Tại sao tập trung nhiều hơn vào khả năng lập trình của BTC hơn là khả năng mở rộng?

Là một nhà phát triển, nếu tất cả những gì bạn muốn là tạo ra một blockchain nhanh, có nhiều lựa chọn khác như Solana với một hệ sinh thái phát triển sôi động và cơ sở hạ tầng thị trường trưởng thành hơn. Ngay cả với quan điểm linh hoạt nhất về công nghệ hiện tại của Bitcoin, chúng ta chưa sẵn sàng để đạt được chuỗi xử lý có khả năng thông qua việc hi sinh việc giữ tài sản, như đã đề cập trước đó, điều này là không thể với hầu hết người sở hữu Bitcoin. Liên quan đến điều này, hầu hết các nhà phát triển xây dựng trên Bitcoin "đồng hành với Bitcoin," muốn xây dựng blockchain an toàn nhất thế giới, thay vì giả mạo chữ ký đa bên như L2. Trong khả năng kỹ thuật hiện tại của Bitcoin, chúng tôi tin rằng chuỗi hoạt động đúng đắn là ưu tiên cho khả năng lập trình và đẩy mạnh tốc độ và quy mô theo lộ trình.

2. Ứng dụng Gốc Bitcoin trên Arch

Arch đang xây dựng nền tảng ứng dụng gốc Bitcoin đầu tiên. Mạng lưới Arch hiện đang ở giai đoạn thử nghiệm và dự kiến sẽ đi vào hoạt động trên mainnet trong vài tuần tới.

Arch là một lớp thực thi phi tập trung tập trung vào việc cải thiện khả năng lập trình của Bitcoin, thực hiện một số sự đánh đổi thú vị trong thiết kế biểu thức Bitcoin:

• Nó nhận thức rằng hầu hết người giữ Bitcoin sẽ không chuyển từ việc giữ tài sản sang chữ ký đa bên (hầu hết các L2 Bitcoin đều là chữ ký đa bên được tin cậy).
• Cấu trúc cốt lõi cho phép người nhận giao dịch trực tiếp tương tác với ứng dụng mà không cần giả định tin mới; tuy nhiên, người tạo sẽ phải đối mặt với giả định tin mới (người tạo thường là các chuyên gia đảm nhận rủi ro rõ ràng, chứ không phải người dùng nguyên tắc giữ Bitcoin vì lý do tự chủ).

Về mặt kỹ thuật, Arch giới thiệu chức năng tương tự hợp đồng thông minh vào Bitcoin Layer 1 thông qua một kiến trúc phức tạp sử dụng mạng lưới validator phi tập trung và một máy ảo không chứng minh (zkVM) được xây dựng đặc biệt - ArchVM. Dưới đây là một vòng đời tổng quan về giao dịch (liên quan đến công nghệ) trên mạng lưới Arch:

• ZKVM: Lõi của mạng lưới Arch là chứng minh không chứng minh (ZK proofs) để xác minh giao dịch, đảm bảo thực thi ứng dụng an toàn. ZKVM là một máy ảo chuyên dụng thực thi ứng dụng và tạo ra chứng minh mã hóa về tính chính xác. Nó được hỗ trợ bởi Risc0.
• Mạng lưới validator phi tập trung: Các chứng minh ZK được xác minh sau đó bởi mạng lưới validator phi tập trung của Arch. Mạng lưới này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tính toàn vẹn và an ninh của nền tảng. Bằng cách dựa vào một kiến trúc phi tập trung, Arch nhằm mục tiêu đảm bảo rằng quá trình xác minh không chỉ an toàn mà còn chống lại sự kiểm duyệt và lỗi điểm trung tâm.
• Tích hợp với Bitcoin Layer 1: Khi các chứng minh ZK được xác minh, mạng lưới validator có thể ký các giao dịch chưa ký. Những giao dịch này, bao gồm cập nhật trạng thái và chuyển tài sản được xác định bởi logic ứng dụng, cuối cùng sẽ trở lại Bitcoin. Bước cuối cùng này hoàn tất quá trình thực thi, với tất cả các giao dịch và cập nhật trạng thái được xác nhận trực tiếp trên blockchain Bitcoin.

Trong khi các dự án khác định vị bản thân là Layer 2, chúng tôi tin rằng Arch rõ ràng là gốc Bitcoin. Arch định vị mình một cách độc đáo là nền tảng ứng dụng gốc Bitcoin, chạy trực tiếp trên Bitcoin Layer 1. Bằng cách hoạt động trực tiếp trên lớp chính của Bitcoin, Arch loại bỏ sự phức tạp và không hiệu quả mà các giải pháp L2 thường gặp phải, cho phép người dùng trực tiếp hưởng lợi từ tính bảo mật và tính thanh khoản của Bitcoin trong khi khám phá khả năng mở rộng mà Arch mang lại.

3. Phát triển trên Arch

Trong tương lai ngắn hạn, các ứng dụng DeFi (như cho vay, trao đổi phi tập trung và thị trường Ordinal) rõ ràng có thể được xây dựng trên Arch. Sẽ tuyệt vời nếu việc trao đổi tài sản, cho vay thế chấp và kiếm lợi nhuận BTC mà không cần tin cậy có thể được thực hiện.

Hơn nữa, sẽ tuyệt vời nếu các tác phẩm sưu tầm cao cấp có thể tồn tại hoàn toàn trên chuỗi khối có giá trị nhất mà con người biết đến (Bitcoin). Chúng tôi dự đoán rằng các tác phẩm sưu tầm kỹ thuật số có giá trị nhất thế giới sẽ tồn tại trên Bitcoin, đánh dấu một bước tiến công công nghệ đáng kể và mở ra thời đại tài chính nguyên bản trên internet. Rõ ràng nhiều người sưu tầm Ordinals đánh giá cao điều này.

Một số dự án trong hệ sinh thái Bitcoin đã bắt đầu di chuyển sang Arch. Gần đây, thị trường cho vay Bitcoin Liquidum đã bắt đầu tích hợp các hồ bơi thanh khoản, sử dụng Arch để hỗ trợ cho vay thanh khoản tức thì và các hồ bơi token đồng nhất - điều mà Bitcoin, hoặc thậm chí cả Hợp đồng Nhật ký Rời rạc (DLCs), không thể cung cấp một cách tự nhiên. Vào thời điểm viết bài này, hơn 20 dự án đang phát triển trên mạng lưới phát triển của Arch, liên quan đến stablecoin, trao đổi phi tập trung, thị trường cho vay, v.v. Với sự hứng thú tăng lên xung quanh Bitcoin, Quỹ Arch dự định hỗ trợ phát triển hệ sinh thái thông qua các cuộc thi hackathon sắp tới và tài trợ một loạt các dự án.

4. Chương tiếp theo của Bitcoin

Với sự hỗ trợ từ bản nâng cấp Taproot và Lý thuyết Ordinal, chúng ta đang chứng kiến sự quan tâm chưa từng có trong hệ sinh thái Bitcoin. Lần đầu tiên sau 15 năm, mọi người đang tích cực cố gắng làm cho Bitcoin có thể lập trình hơn mà không ảnh hưởng đến tầm nhìn về tiền tệ không thuộc chủ quyền của nó.

Arch là nền tảng ứng dụng đầu tiên dựa trên Bitcoin để mở khóa DeFi trên chuỗi khối có giá trị nhất thế giới, Bitcoin, mà không cần cầu nối. Sự xuất hiện của Arch trực tiếp hoạt động trên Bitcoin Layer 1 loại bỏ sự phức tạp và không hiệu quả thường gặp trong các giải pháp L2, cho phép người dùng trực tiếp hưởng lợi từ tính bảo mật và thanh khoản của Bitcoin trong khi khám phá tính mở rộng mà Arch mang lại.

Phản ứng trực tiếp của cộng đồng là họ hy vọng tận dụng tính bảo mật và thanh khoản cơ bản của Bitcoin để cho phép các ứng dụng phức tạp hơn, tương tự như những gì thấy trên chuỗi có thể lập trình như Ethereum và Solana. Bằng cách cung cấp một nền tảng lập trình cho Bitcoin, Arch phù hợp với tầm nhìn và nguyên tắc của cộng đồng Bitcoin, cung cấp một phương pháp sáng tạo nâng cao tiện ích của Bitcoin trong khi duy trì tính toàn vẹn của nó.

Arch mời gọi mọi người xem xét lại chuỗi khối lớn nhất và an toàn nhất thế giới, mang đến các tiến bộ và đổi mới từ các chuỗi khối khác trở lại Bitcoin.