Blockchain Layer 2 là gì?

TÓM TẮT

- Layer 2 là một giải pháp kỹ thuật nhằm cải thiện khả năng mở rộng của blockchain. Layer 2 giúp giảm tải cho mainnet, cải thiện tốc độ xử lý giao dịch và tăng cường khả năng mở rộng.

- Layer 2 cung cấp thông lượng cao hơn, phí giao dịch thấp hơn, khả năng mở rộng được cải thiện và bảo vệ quyền riêng tư tốt hơn.

- Tùy thuộc vào giải pháp công nghệ, Layer 2 có thể phân loại thành state channel, plasma, sidechain và rollup.

- Các dự án nổi bật thuộc Layer 2 như Arbitrum và Optimism đã cải thiện đáng kể trải nghiệm của người dùng và thúc đẩy sự chấp nhận rộng rãi của công nghệ blockchain.

Khi hệ sinh thái Ethereum tiếp tục phát triển, tắc nghẽn mạng và phí giao dịch cao đã cản trở sự phát triển xa hơn. Công nghệ Layer 2 được phát triển để giải quyết các vấn đề tắc nghẽn trên chuỗi và khả năng mở rộng, và đã chứng minh là công nghệ rất thành công trong khoảng thời gian ngắn. Từ năm 2022, với sự xuất hiện của Optimism và Arbitrum, Layer 2 đã phát triển đáng kể. Dữ liệu trên chuỗi cho thấy khối lượng giao dịch giao dịch mỗi ngày trung bình trên mạng Layer 2 hiện đã vượt khối lượng giao dịch trên mainnet Ethereum. Theo dữ liệu từ L2BEAT, tổng giá trị bị khóa (TVL) trên mạng Layer 2 hiện đã tăng lên 8.24 tỷ USD, tăng gần 170 lần kể từ đầu năm 2021.

Layer 2 là một thành phần cần thiết của hệ sinh thái Ethereum và cũng là yếu tố quan trọng để tăng cường khả năng mở rộng của blockchain. Vậy chính xác Layer 2 là gì?

Layer 2 là gì?

Layer 2 là một giải pháp kỹ thuật nhằm cải thiện khả năng mở rộng của blockchain. Thông thường, một lớp giao thức mạng mới được xây dựng trên giao thức blockchain để giảm tải trên chuỗi chính bằng cách xử lý các giao dịch trên lớp thứ hai. Cách tiếp cận này cải thiện tốc độ giao dịch và khả năng mở rộng, từ đó tăng cường hiệu suất tổng thể của hệ thống.

Nói một cách đơn giản, nếu chúng ta hình dung mạng blockchain như đường cao tốc, Layer 2 sẽ hoạt động như một cây cầu vượt được xây dựng trên đường cao tốc này. Bằng cách tăng thông lượng của mainnet một cách hiệu quả, Layer 2 giảm thiểu rủi ro quá tải trên các mạng Layer 1 như Ethereum và giảm phí giao dịch trên chuỗi.

Các ưu điểm của Layer 2

Thời gian xác nhận giao dịch nhanh hơn: Thời gian giao dịch có thể nhanh hơn đáng kể vì các giao dịch được xử lý trên mạng Layer 2, loại bỏ yêu cầu xác nhận từ mainnet.

Thông lượng cao hơn: Việc chuyển xử lý giao dịch sang mạng Layer 2 giúp tăng đáng kể thông lượng của hệ thống, cho phép hỗ trợ nhiều giao dịch hơn.

Phí giao dịch thấp hơn: Vì các giao dịch xảy ra trên Layer 2, người dùng có thể tránh được các khoản phí cao liên quan đến mainnet, nhờ đó mà chi phí giao dịch thấp hơn.

Khả năng mở rộng tốt hơn: Công nghệ của Layer 2 cho phép chuyển quá trình xử lý giao dịch từ mainnet sang Layer 2, giảm gánh nặng trên mainnet và cải thiện khả năng mở rộng tổng thể của hệ thống.

Bảo vệ quyền riêng tư tốt hơn: Một số công nghệ Layer 2 có thể nâng cao quyền riêng tư của người dùng thông qua việc sử dụng các state channel hoặc sidechain riêng tư.

Các giải pháp mở rộng Layer 2

Tùy thuộc vào công nghệ cơ bản, Layer 2 có thể phân loại thành state channel, plasma, sidechain và rollup.

State channel: Các công nghệ cơ bản này cung cấp thông lượng cao và phí giao dịch thấp bằng cách thiết lập state channel ngoài chuỗi giữa hai bên.

Plasma: Mạng blockchain có thể được chia thành nhiều phân chuỗi (sub-chain), mỗi phân chuỗi có khả năng hoạt động độc lập, do đó tăng thông lượng tổng thể của mạng.

Sidechain: Các blockchain kết nối với nhau cho phép chuyển tài sản giữa các chuỗi, nhờ đó mở rộng chức năng của blockchain gốc.

Rollup: Một số lượng đáng kể các giao dịch được gom lại thành một giao dịch lớn và gửi cho chuỗi chính, nhờ đó giảm tải giao dịch trên mainnet và cải thiện hiệu suất giao dịch tổng thể.

Sau nhiều năm phát triển, rollup đã trở thành giải pháp Layer 2 hàng đầu hiện nay. Có hai loại chính: optimistic rollup và ZK-rollup. Xem thêm: Zk-Rollup vs Optimistic Rollup: Giải thích.

Optimistic rollup là giải pháp mở rộng dựa trên giả thiết lạc quan khi tính toán một lượng lớn các giao dịch ngoài chuỗi và đóng gói chúng thành một giao dịch lớn duy nhất để chuyển lại cho mainnet Ethereum. Arbitrum là mộ trong những ví dụ nổi bật việc thực hiện optimistic rollup, một dự án đã thu hút được sự quan tâm đáng kể từ cộng đồng.

Mặt khác, ZK-rollup sử dụng công nghệ bằng chứng không kiến thức để xác minh tính hợp lệ của giao dịch ngoài chuỗi và chuyển kết quả xác minh đơn giản lên mainnet Ethereum. Vitalik, người sáng lập Ethereum, đã bày tỏ quan điểm rằng mặc dù optimistic rollup hiện đang phát triển hơn nhưng cuối cùng sẽ bị thay thế bởi ZK-rollup.

Các dự án đáng chú ý nhất trong lĩnh vực Layer 2

Arbitrum (ARB)

Arbitrum là một trong những dự án Layer 2 được thảo luận nhiều nhất hiện nay. Arbitrum sử dụng optimistic rollup để xử lý một số lượng lớn giao dịch ngoài chuỗi và sau đó gộp chúng lại một giao dịch duy nhất và chuyển lại cho mainnet Ethereum. So với các giải pháp rollup khác, Arbitrum cung cấp thông lượng giao dịch cao hơn và chi phí giao dịch thấp hơn, trong khi vẫn duy trì mức độ bảo mật và phi tập trung giống như mainnet Ethereum. Arbitrum có TVL trên chuỗi là hơn 5 tỷ USD và token gốc ARB có vốn hóa thị trường lưu hành hơn 1.4 tỷ USD.

Giao dịch ARBngay trên Bitget

Optimism (OP)

Optimism cũng sử dụng công nghệ optimistic rollup. Đây là giải pháp optimistic rollup đầu tiên tương thích với Máy chủ Ảo Ethereum (EVM). Điều này cho phép các ứng dụng hiện có trong hệ sinh thái Ethereum hoạt động trên cả Ethereum và Optimism, giúp giảm chi phí đáng kể. TVL của hệ sinh thái Optimism đã vượt 1 tỷ USD, khiến nó trở thành dự án lớn thứ 2 trong lĩnh vực Layer 2. Hơn nữa, vốn hóa thị trường lưu hành của token OP của Optimism đã đạt khoảng 880 triệu USD.

Giao dịch OPngay trên Bitget

Immutable X (IMX)

Immutable X là giải pháp mở rộng Layer 2 được xây dựng trên mạng Ethereum. Immutable X có khả năng xử lý hơn 9000 giao dịch mỗi giây và xác nhận chúng trong một khoảng thời gian ngắn, giúp người dùng không phải trả phí gas. Điều này giải quyết vấn đề thời gian xác nhận lâu và phí gas cao liên của giao dịch NFT trên mạng Ethereum. Ngoài ra, Immutable X còn tích hợp một số tính năng thiết kế độc đáo, bao gồm mô hình Volition, giao dịch metadata và giao dịch NFT thân thiện với môi trường. Hệ sinh thái Immutable X có TVL khoảng 100 triệu USD và vốn hóa thị trường lưu hành của token IMX là khoảng 660 triệu USD.

Giao dịch IMXngay trên Bitget

zkSync

So với giải pháp optimistic rollup được sử dụng bởi Arbitrum và Optimism thì ZK-rollup được thị trường vốn ưa chuộng vì có hiệu quả và bảo mật cao hơn. Là dự án dẫn đầu về giải pháp ZK-rollup, zkSync được coi là một trong những dự án triển vọng nhất trong không gian Layer 2. Cả zkSync Lite và zkSync Era đều đã được triển khai, với TVL của hệ sinh thái đạt khoảng 80 triệu USD. Dù kế hoạch phát hành token của zkSync vẫn chưa được công bố nhưng thị trường đặt nhiều kỳ vọng vào tương lai của dự án này. Xem thêm: Bản phát hành Mainnet ZkSync Era - End-Game tự xưng cho giải pháp mở rộng Ethereum

StarkNet

StarkNet là mạng Layer 2 dựa trên công nghệ ZK-rollup. Bất kỳ ứng dụng phi tập trung (dApp) cũng có thể đạt được khả năng mở rộng tính toán không giới hạn trên mạng này. Thêm vào đó, nó còn cho phép hợp đồng thông minh tương tác với các hợp đồng khác được triển khai trên blockchain, từ đó nâng cao tích hợp giao thức. Kể từ khi ra mắt mainnet, mạng StarkNet đã tích hợp với một số dự án DeFi. Kế hoạch phát hành token cho dự án chưa được công bố cho cộng đồng.

Kết luận

Khi ngày càng có nhiều giải pháp Layer 2 xuất hiện, chiến trường chính của ngành công nghiệp tiền điện tử đang dịch chuyển từ Layer 1 sang Layer 2. Bằng cách cung cấp tốc độ giao dịch cao hơn và phí thấp hơn, Layer 2 mang đến trải nghiệm người dùng tốt hơn. Do đó, nó được coi là một yếu tố thúc đẩy chính cho thị trường tăng giá tiếp theo.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Các ý kiến thể hiện trong bài viết này chỉ nhằm mục đích thông tin. Bài viết này không cấu thành sự đảm bảo cho bất kỳ sản phẩm và dịch vụ nào được thảo luận hoặc lời khuyên đầu tư, tài chính hay giao dịch. Trước khi đưa ra bất kỳ quyết định tài chính nào, bạn nên tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia.