Tìm hiểu về các Layer của Blockchain

Hiểu đơn giản, các layer của blockchain có mục tiêu là gia tăng đáng kể tốc độ giao dịch và cắt giảm chi phí. Trong bài viết này, chúng ta sẽ không đi sâu vào những phép toán phức tạp đằng sau chúng mà sẽ tập trung vào việc giải thích các khái niệm như bằng chứng zero-knowledge và rollup, trình bày cách chúng tối ưu hóa tỷ lệ giao dịch và giảm chi phí.

Giải thích về layer của blockchain

Khi thảo luận về blockchain, thuật ngữ "Layer 1" thường xuất hiện. Nghe có vẻ phức tạp nhưng nó khá đơn giản – về cơ bản nó là một blockchain độc lập. Ethereum và Bitcoin là hai ví dụ nổi bật nhất.

Hãy tưởng tượng công nghệ blockchain như một chiếc bánh có nhiều layer, mỗi layer xây dựng dựa trên layer trước đó. Layer nền tảng, layer 0, không phải là một blockchain, mà bao gồm các giao thức mạng, giao thức internet và các yếu tố cơ bản khác như nhà khai thác và nút.

Các blockchain layer 1 như Ethereum và Bitcoin, là độc lập và không phụ thuộc vào bất kỳ blockchain nào khác. Ngược lại, các blockchain layer 2 như Arbitrum hoặc StarkNet, phụ thuộc vào blockchain gốc của chúng để hoạt động.

Do sự chấp nhận nhanh chóng, việc tăng cường khả năng mở rộng của blockchain Ethereum là rất cần thiết để quản lý chi phí ngày càng tăng và tình trạng tắc nghẽn. Để giải quyết những thách thức này, các nhà phát triển đang khám phá mạng layer 3, được thiết kế cho các chức năng cụ thể. Hiện tại, Avalanche và StarkWare đang dẫn đầu trong việc phát triển các giải pháp layer 3.

Roll-up là gì?

Rollup là một loại giải pháp mở rộng layer 2 cho các blockchain như Ethereum. Chúng hoạt động bằng cách gộp (cuộn) nhiều giao dịch lại với nhau và thực hiện tất cả các tính toán ở nơi khác, giảm số lượng giao dịch được xử lý trên chuỗi chính. Một gói các giao dịch như vậy được coi như một giao dịch đơn lẻ trong chuỗi chính. Điều này làm tăng đáng kể khả năng xử lý của mạng (hiện tại khoảng 15 giao dịch mỗi giây cho Ethereum Mainnet) và cắt giảm phí gas xuống chỉ còn một phần nhỏ so với ban đầu.

Ethereum theo thiết kế, vốn không cung cấp quyền riêng tư, đó là lý do tại sao các giải pháp bổ sung, hoặc roll-up, được phát triển để cung cấp quyền riêng tư nâng cao. Roll-up, bao gồm optimistic và zk-roll-up, về cơ bản là các phần mở rộng của Ethereum, giúp tăng cường khả năng của nó chứ không phải cạnh tranh với nó.

Hãy xem Ethereum như một bất động sản hàng đầu, giống như Champs-Elysées ở Paris hoặc Times Square ở New York, nơi trưng bày sản phẩm có ý nghĩa, nhưng việc sản xuất chúng không khả thi do chi phí cao. Tương tự, các giải pháp layer 2 và roll-up sử dụng “bất động sản chính” của Ethereum để hiển thị bằng chứng về tính toàn vẹn của hệ thống, trong khi việc xử lý giao dịch được chuyển xuống các địa điểm ít “tốn kém” hơn.

Bằng chứng zk là gì?

Zk-rollup , viết tắt của zero-knowledge rollup, là những giải pháp rollup tận dụng bằng chứng zero-knowledge để tổng hợp các giao dịch và thực hiện tất cả các tính toán ngoài chuỗi. Zk-rollups đã đạt được tiến bộ lớn cả về bảo mật và tính linh hoạt. Tính hợp lệ của tất cả các giao dịch có thể được chứng minh mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nào về chúng, đảm bảo quyền riêng tư và an toàn cho tất cả các những người tham gia. Vì tất cả các tính toán được thực hiện ngoài chuỗi, zk-rollup cũng có thể hỗ trợ các smart contract phức tạp và các tính năng nâng cao khác yêu cầu tính toán. Điều này làm cho chúng trở nên lý tưởng cho các sàn giao dịch phi tập trung và các ứng dụng DeFi khác. Hiện tại, những dự án chính trong không gian zk-rollup bao gồm Polygon, Loopring và ZkSync.

Kết luận về các layer của blockchain

Tóm lại, các layer blockchain, bao gồm layer 1 như Ethereum và Bitcoin và layer 2 như Arbitrum, đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa tốc độ giao dịch và giảm chi phí trong các mạng blockchain. Bằng chứng zero-knowledge đảm bảo tính toàn vẹn của các giao dịch mà không làm lộ chi tiết của chúng, và roll-up, như phần mở rộng của Ethereum, cung cấp thêm quyền riêng tư và khả năng mở rộng.

Chỉ cần tạo tài khoản và bắt đầu khám phá Bitget-Verse ngay hôm nay!

Tất cả các sản phẩm và dự án được liệt kê trong bài học này không phải là lời khuyên đầu tư và chỉ có ý nghĩa cung cấp thông tin. Bài viết chỉ dành cho mục đích cung cấp thông tin và không phải là lời khuyên đầu tư. Bạn cần tham khảo các chuyên gia trước khi đưa ra bất kỳ quyết định tài chính nào.